تحقیق یعقوب و چگونگی تشکیل دولت صفاری

معرفی تحقیق یعقوب و چگونگی تشکیل دولت صفاری

تاریخ صفاریان زمان و مکان محدودی از تاریخ پر فراز و نشیب ایران دوره اسلامی را در بر می گیرد. یعقوب لیث صفاری در نزد ایرانیان همواره یادآور خاطر جوانمردان و عیاران ایرانی است حرکت او در حقیقت، حرکت گروهی از مردم ایران است با مردم جوانمرد و استقلال طلب در ادامه نهضتهای ملی و مذهبی ایرانیان علیه عربها و حکام دستگاه خلافت بنی امیه عباس.

تلاش او برای ایجاد حکومتی مستقل در ناحیه ای کهن و باستانی است که خاطره بسیاری از آداب و رسوم و رموز پهلوانی را در قلب خود جای داده است عمل او کردار عیاری است که ریشه در باورهای ظلم ستیزی و ایجاد اعتدال اجتماعی دارد که از سویی از اعتقادات و ارزشهای اسلامی و از سوی دیگر از فرهنگ ایرانی نشات گرفته است .

در این تحقیق تلاش شده تا حدودی با منطقه سیستان قبل و بعد از اسلام و چگونگی رشد و به قدرت رسیدن یعقوب و اقداماتش را به رشته تحریر درآوریم .

تاریخ سیاسی، اجتماعی سیستان در آستانه قیام یعقوب لیث

سرزمین اولیه سیستان دورتر از محل کنونی در محدوده ای میان کرمان و سیستان امروزی قرار داشت و رام شهرستان نامیده می شد که به علت تغییر مسیر رود هیرمند مردم مجبور به ترک آنجا و تاسیس شهر زرنگ شدند.

... بعد از ربیع، به مدت دویست سال حکومت سیستان دست به دست حکام عرب می گشت. تا اینکه یعقوب لیث حکومت سیستان را از درهم بن نصر از بازماندگان آخرین امیر خراسان و سیستان نصر بن سیار گرفت. و بدین ترتیب، حکومت آن ملک از عرب به عجم منتقل شد. ...

یعقوب و اقداماتش

دولت صفاریان اولین قدرتی بود که بعد از سقوط مدائن بار دیگر ایرانیان را از طریق غلبه- امارت استیلاء- بر قسمتی از سرزمین خویش حاکم کرد، همین نکته سبب شد که حکومت آنها دنباله دولت ساسانی تلقی شود. نسبت نامه ای که در تاریخ سیستان نقل شده است، هیچ محققی نمی تواند صحت آن را تضمین کند دلیلی بر این مدعاست.

صاحب تاریخ سیستان نسب یعقوب را تا کیومرث بالا می برد. مشخص است که این نسب نامه نیز مانند دیگر نسب نامه ها که امرای ایرانی در آغاز استقلال مجدد ایران برای خود می ساختند، اصلی ندارد. ولی آنان از پرداختن آن ناچار بوده اند چه برطبق پندار دیرین ایرانی، سلاطین و زمامداران باید از تخمه شاهان قدیم باشند. که وارث قره ایزدی بوده اند بدون شک این نسب نامه پس از آنکه یعقوب به امارت سیستان و پادشاهی قسمتی از ایران رسیده است، برای او درست شده است. طبق روایت کتاب احیاء الملوک نسبت یعقوب به انوشیروان می رسد.

به عبارتی علت انتساب حکومتهای ایرانی پس از اسلام به ایران باستان واکنشی بوده، در مقابل تحقیر عرب، و از طرفی این حکومتها می خواستند با احیای احساسات ملی ایرانی از کمک و یاری مردم برخوردار باشند، تا بتوانند حکومت مستقلی تشکیل دهند.

مساله دیگر، که محرک یعقوب برای تفاخر و احساس تفوق بود. و آن سنت تاریخی دیگری که اختصاصاً زادگاه یعقوب یعنی قرنین بر سایر قراء و آبادیها فضیلت می داد، معروف بود که قرنین آخور حش اسب رستم است، بر اساس این سنت، مردم سیستان به قرنین به چشم دیگری می نگریستند. یعقوب هم در زندگی خود مایه ای برای مفاخره داشت، چه او اسب خود را در آخور رخش رستم بسته بود.

فهرست مطالب تحقیق

مقدمه

فصل اول: تاریخ سیاسی اجتماعی سیستان در آستانه قیام یعقوب لیث

بخش اول: سیستان زاده هیرمند

بخش دوم: سیستان در فرهنگ و تمدن ایرانی

بخش سوم: فتح سیستان توسط اعراب

بخش چهارم: سیستان ، پناهگاه خوارج

بخش پنجم: قیام حمزه آذرک خارجی

فصل دوم: یعقوب و اقداماتش

بخش اول: اصل و نصب صفاریان

بخش دوم: تشکیل دولت صفاریان و حکمرانی یعقوب

فصل سوم: یعقوب و تحکیم دولت صفاریان

بخش اول: یعقوب و خوارج

بخش دوم: یعقوب و کسب مشروعیت

منابع و مآخذ